Transplantologia

– Nasz ośrodek jest ośrodkiem największym w Polsce, z bardzo dużą liczbą transplantacji, ale ta liczba nie jest najważniejsza. Najważniejsze jest to, że staramy się to robić jak najlepiej i wykorzystywać jak najwięcej narządów, nawet takich bardzo trudnych do przeszczepienia. I za to chcę ogromnie podziękować wszystkim zespołom transplantacyjnych, które działają na naszej uczelni w UCK WUM – powiedział w czasie konferencji prof. Rafał Krenke, rektor WUM, cytowany w komunikacie uczelni.

W 2024 roku w ośrodkach transplantacyjnych działających na terenie całego kraju przeszczepiono: 1132 nerki (973 w 2023 r.), 615 wątrób (523 w 2023 r.), 201 serc (179 w 2023 r.), 147 płuc (98 w 2023 r.). Minister Leszczyna dziękowała lekarzom, pielęgniarkom, koordynatorom transplantologicznym i innym osobom zaangażowanym w przeszczepianie narządów, a także dawcom oraz ich rodzinom.

Minister zwróciła również uwagę na działania resortu, które mają wesprzeć finansowo polską medycynę transplantacyjną, w tym m.in. doposażyć i szkolić koordynatorów, dofinansować infrastrukturę oraz zakupić sprzęt do szpitali, co będzie możliwe dzięki 100 mln złotych przeznaczonym na te cele w ramach Narodowego Programu Transplantacji.

Rewolucja w transplantologii wątroby

Ratowanie bądź przedłużanie życia pacjentom za pomocą przeszczepów jest bardzo trudne z uwagi na niewystarczającą liczbę narządów. Prof. Michał Grąt, kierownik Katedry i Kliniki Chirurgii Ogólnej, Transplantacyjnej i Wątroby UCK WUM mówi na konferencji, że z problemem takim borykają się transplantolodzy na całym świecie. –  Tutaj każda liczba, każdy wzrost o jeden, o dwa, o 100, to są szanse dla chorych na uratowanie życia. Dlatego te liczby są niezwykle ważne, one pociągają za sobą wzrost jakości — mówił prof. Grąt.

W zeszłym roku zespół pod kierunkiem prof. Michała Grąta przeprowadził pierwsze na świecie przeszczepienie wspomagające wątroby u chorej po urazie własnego narządu w wyniku wypadku komunikacyjnego. Dzięki wykorzystaniu zdolności regeneracyjnych pozostałego fragmentu własnej wątroby chorej, przy czasowym wsparciu przeszczepionego fragmentu wątroby zmarłego dawcy, pacjentka uniknęła transplantacji całego narządu, wyszła ze szpitala z własną zdrową wątrobą.

W październiku zeszłego roku w klinice, po 20 latach, wznowiono program przeszczepiania prawych segmentów wątroby od żywego dawcy z przeznaczeniem dla biorców dorosłych. Do tej pory wykonano już kilka takich operacji. Specjaliści rozwijają także onkologię transplantacyjną, bo dla wielu nowotworów przeszczepienie wątroby stało się podstawową metodą leczenia onkologicznego.

Transplantologia wątroby w UCK WUM to także rozwój współpracy międzynarodowej i pobranie kilkudziesięciu narządów za granicami naszego kraju, dla których nie było biorców w poszczególnych krajach. To prawdopodobnie największy w tej chwili ośrodek na świecie przeszczepiający wątroby od zmarłych dawców dorosłym.

Przeszczepienia serca

W siedmiu ośrodkach w całej Polsce zajmujących się przeszczepianiem serc w 2024 r. wykonano 201 transplantacji tego narządu. W samym UCK WUM odbyły się 33 transplantacje. – Są to ośrodki, które w 100 proc. pokrywają zapotrzebowanie naszego kraju – mówił prof. Mariusz Kuśmierczyk, kierownik Kliniki Chirurgii Serca, Klatki Piersiowej i Transplantologii UCK WUM. Zespół z Kliniki Chirurgii Serca, Klatki Piersiowej i Transplantologii UCK WUM używa zaawansowanego systemu do perfuzji i monitorowania OCS, który pozwala utrzymywać pobrane serce poza organizmem, w stanie metabolicznie aktywnym, nawet do 12 godzin.

W UCK WUM wykonuje się także przeszczepienia wielonarządowe, np. serce z wątrobą czy wątrobę z nerką. Ostatni taki zabieg odbył się 25 grudnia ubiegłego roku, kiedy wykonano przeszczepienie serca z nerką, dając szansę pacjentowi z ciężką niewydolnością serca dodatkowo wymagającego dializ. Profesora Kuśmierczyka cieszy także liczba przeszczepionych płuc w Polsce, która zwiększyła się w stosunku do roku 2023 o co najmniej 50 proc. , a w samym UCK WUM wykonano ich 9.

Profesor Kuśmierczyk zwrócił uwagę na kwestię przeszczepów pediatrycznych, których będzie potrzeba coraz więcej z uwagi na dużą populację dzieci w wieku 12-15 lat z wadami serca, która w przyszłości będzie potrzebować transplantacji.

Zdjęcie: Warszawski Uniwersytet Medyczny.