Transplantologia

Pierwsza perfuzja płuc ex vivo odbyła się w Uniwersyteckim Centrum Klinicznym. To technika, której głównym celem jest zrewitalizowanie pobranych płuc tak, aby nadawały się do transplantacji. Cały proces odbywa się poza organizmem dawcy.

EVLP (ang. ex vivo lung perfusion) to stosowana na świecie metoda, dająca szansę na wykorzystanie do transplantacji płuc, które pierwotnie zostały zdyskwalifikowane. Narząd przez kilka godzin regenerowany jest poza ciałem dawcy w urządzeniu zwanym platformą perfuzyjną.

Pierwsza perfuzja płuc w UCK

Procedura po raz pierwszy została wykonana w Uniwersyteckim Centrum Klinicznym 25 stycznia. Inicjatorem wydarzenia był dr n. med. Wojciech Karolak z Kliniki Kardiochirurgii i Chirurgii Naczyniowej UCK, członek zespołu przeszczepiającego płuca, który posiada doświadczenie w przeprowadzaniu perfuzji ex vivo. Doktor Karolak wykonywał EVLP w trakcie pracy w Toronto General Hospital, gdzie wiedzę zdobywał m.in. w ramach Toronto Lung Transplant Program.

– Jest to uznana i wykonywana na świecie metoda, gdzie pobiera się marginalne płuca (pierwotnie nienadające się do przeszczepienia) od dawcy i podłącza do specjalnej aparatury. Następnie się je wentyluje, wykonuje perfuzję, a tym samym poddaje procesowi regeneracji. To się dzieje w takim idealnym „środowisku” dla płuc. Po 4  lub 6 godzinach ocenia się ich parametry i na podstawie tych wyników oraz oceny klinicznej decyduje się o przeprowadzeniu przeszczepienia płuc – tłumaczy doktor Wojciech Karolak.

Perfuzja może zwiększyć liczbę narządów do przeszczepów

Płuca, które zostały poddane perfuzji w UCK, zostały doprowadzone do optymalnego stanu, jeżeli chodzi o utlenowanie, natomiast zmiany miąższu w narządzie okazały nieodwracalne. Płuca nie nadawały się do przeszczepienia.

– Należy jednak podkreślić, że obecnie około 10 do 15 procent płuc przy pobraniu wielonarządowym nadaje się do przeszczepiania, a zapotrzebowanie jest dużo większe. Ta technika mogłaby sprawić, że ta liczba zwiększyłaby się o 20 lub 25 procent – zaznacza doktor Karolak.

Perfuzja to praca wielu osób

W perfuzji ex vivo wykonanej w szpitalu klinicznym Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego udział wzięli m.in. Marx Runge oraz Ernst Buiter z firmy XVIVO, dr Alexis Salma z Kliniki Chirurgii Klatki Piersiowej szpitala uniwersyteckiego w Essen w Niemczech. Zespół przeprowadzający EVLP składa się także z pielęgniarek instrumentariuszek oraz pielęgniarek anestezjologicznych. Bardzo ważną rolę w procedurze odgrywa perfuzjonista. W procedurze przeprowadzonej w UCK udział brały Danuta Formella i Beata Śledzianowska oraz lekarz Nikodem Ulatowski z Kliniki Kardiochirurgii i Chirurgii Naczyniowej UCK.

Centrum dla wszystkich narządów

Szef programu przeszczepiania płuc w UCK, kardiochirurg dr hab. n. med. Jacek Wojarski oraz prof. dr hab. n. med. Sławomir Żegleń z Kliniki Alergologii i Pneumonologii, który również jest członkiem zespołu przeszczepiającego narząd mówią, że szpital jest gotowy do przeprowadzania takich perfuzji. Jest wykwalifikowany personel, jest też specjalistyczny sprzęt. W przyszłości w placówce, w której wykonuje się transplantacje wszystkich narządów, mogłoby powstać centrum zajmujące się regeneracją organów przeznaczonych do przeszczepień

– Ta wizja się musi ziścić. W Polsce mamy bardzo duży problem z dawcami. Jeżeli nie zaczniemy sięgać po wszystkie, możliwe rozwiązania, to będziemy zawsze gdzieś na końcu, jeżeli chodzi o liczbę przeszczepionych narządów. Oprócz wszystkich, rozwijających się programów transplantacyjnych, musimy zadbać o pewne zabezpieczenie. Regeneracja narządów poprzez perfuzję ex vivo jest właśnie takim zabezpieczeniem – mówi Jakub Kraszewski, dyrektor naczelny UCK.

Szkolenie z perfuzji wątroby

Równolegle w gdańskim szpitalu odbyło się również szkolenie z perfuzji wątroby ex vivo. Przeprowadził je dr hab. n. med. Piotr Domagała z Katedry i Kliniki Chirurgii Ogólnej i Transplantacyjnej Szpitala Klinicznej Dzieciątka Jezus Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Perfuzję ex vivo można przeprowadzać również na nerkach czy sercu.

Fot: Łukasz Wojtowicz/UCK

Santander Consumer Bank – Generalny Partner Biegu po Nowe Życie