Transplantologia

26 października obchodzony jest Światowy Dzień Donacji i Transplantacji. Ostatnie miesiące z powodu pandemii koronawirusa były bardzo trudne dla wszystkich, ale mimo to w polskiej transplantologii wydarzyło się wiele dobrych rzeczy. Przypominamy niektóre z nich.

Pierwszy przeszczep wątroby u chorej zakażonej COVID-19

W styczniu w Katedrze i Klinice Chirurgii Ogólnej, Transplantacyjnej i Wątroby Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, kierowanej przez prof. dr hab. n. med. Krzysztofa Zieniewicza przeprowadzono pierwszą w Polsce operację przeszczepu wątroby u chorej zakażonej koronawirusem. 18-letnia pacjentka wymagała pilnego przeszczepu wątroby po zatruciu paracetamolem. Na zaledwie kilka godzin przed zabiegiem okazało się, że chora jest zakażona koronawiursem. Operację przeprowadzono, jednak wątroba nie podjęła pracy. Dwa dni później odbył się kolejny przeszczep, tym razem zakończony sukcesem.

Przeszczepy serca we Wrocławiu

Na transplantologicznej mapie Polski pojawił się w tym roku  nowy ośrodek przeszczepiający serca. To Uniwersytecki Szpital Kliniczny we Wrocławiu. Pierwszy przeszczep serca na Dolnym Śląsku odbył się 25 lutego. Biorcą serca był 26-letni mężczyzna z rozpoznaniem niewydolności serca w przebiegu wrodzonej kardiomiopatii rozstrzeniowej. Po przejściu COVID-19 doszło u niego do gwałtownego rozwoju choroby i skrajnej niewydolności serca, jedynym ratunkiem była transplantacja. Szansę na nowe życie otrzymali we Wrocławiu w tym roku także inni pacjenci, w tym 20-latka z ostrym zapaleniem mięśnia sercowego.

Walka o życie pacjentów, których płuca zniszczył COVID-19

Zespół specjalistów z Kliniki Kardiochirurgii i Chirurgii Naczyniowej Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego przeszczepił w kwietniu płuca 42-letniemu mężczyźnie, który ciężko przeszedł COVID-19. Mężczyzna trafił do Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego 20 lutego, wcześniej był pod opieką zespołu Centralnego Szpitala Klinicznego MSWiA w Warszawie.

Stan 42-latka był bardzo poważny, dlatego musiał zostać podłączony do ECMO, aparatury, która pozaustrojowo natlenia krew, co z  kolei pozwala odciążyć niewydolne płuca. W polskich placówkach przeszczepiających płuca codziennie toczy się walka o życie takich pacjentów, a przecież przeszczepiają także płuca pacjentom z innymi chorobami.

Cud narodzin

Transplantacja to szansa na aktywne życie, możliwość powrotu do pracy, nauki, realizowanie pasji i marzeń. To także szansa ma macierzyństwo. Karina Paszek chorowała na kardiomiopatię, chorobę prowadzącą do niewydolności serca. Z podobnymi dolegliwościami zmagał się jej ojciec. Miał zaledwie 48 lat, gdy zmarł z powodu kardiomiopatii przerostowej. Lekarze przekonywali go, że jedyną szansą na uratowanie życia jest w jego przypadku transplantacja serca. Nie zgodził się, dostał udaru, niedługo potem zmarł.

Karina przeszła udaną transplantację serca w 2018 roku w Śląskim Centrum Chorób Serca w Zabrzu. W czerwcu 2020 roku jej stan zdrowia ustabilizował się na tyle, że pozwolono jej na spełnienie wielkiego marzenia o dziecku. Okres ciąży minął bez problemów. Tymon, śliczny, zdrowy chłopiec urodził się 1 kwietnia 2021 roku w Uniwersyteckim Centrum Klinicznym im. prof. K. Gibińskiego SUM w Katowicach.

Transplantacje szpiku

W Samodzielnym Publicznym Szpitalu Klinicznym im. A. Mielęckiego SUM w Katowicach przeprowadzono pięciotysięczną transplantację szpiku kostnego. Pacjentką była młoda kobieta z województwa warmińsko-mazurskiego. Transplantację allogeniczną od siostry przeprowadzono u niej pod koniec czerwca. Pacjentka wraca do zdrowia.

Pierwszy przeszczep szpiku wykonano w katowickim ośrodku 26 kwietnia 1991 roku, to była autotransplantacja. W 1997 roku wykonano tu pierwszy w Polsce przeszczep od dawcy niespokrewnionego. Dzisiaj Oddział Hematologii i Transplantacji Szpiku SPSK im. A. Mieleckiego w Katowicach to najważniejszy ośrodek transplantacji szpiku w Polsce. W 2020 roku, pomimo pandemii koronawirusa, przeprowadzono tu aż 312 transplantacji szpiku kostnego – najwięcej w kraju.

Ponad sto przeszczepów wątroby 

Ponad 100 przeszczepień wątroby wykonał od 2018 roku zespół specjalistów z Kliniki Chirurgii Ogólnej, Endokrynologicznej i Transplantacyjnej Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego w Gdańsku. – Ten wynik udało się osiągnąć dzięki zgranej pracy i zaangażowaniu dużej grupy osób – chirurgów, internistów, anestezjologów, pielęgniarek oraz koordynatorów – mówił dr n. med. Piotr Remiszewski, który jest odpowiedzialny za program transplantacji wątroby w UCK.

Pacjentem, u którego wykonano setne przeszczepienie, był 39-letni mężczyzna ze schyłkową niewydolnością wątroby w przebiegu choroby autoimmunologicznej PSC – Pierwotne Stwardniające Zapalenie Dróg Żółciowych. Doprowadziło to do przewlekłej niewydolności narządu.

Uratowani bracia

Alan Rogowski urodził się 2 maja 2010 roku, rok później, 2 czerwca 2011 roku urodził się jego brat Olaf. Chłopcy cieszyli się zdrowiem i pełnią życia aż do 28 września 2019 roku kiedy to po wizycie lekarskiej z powodu przeziębienia i duszności Alan został skierowany do szpitala. Podczas USG serca lekarze stwierdzili zakrzep w serduszku. Udało się do rozpuścić, ale zdiagnozowano U NIEGO kardiomiopatię rozstrzeniową. Parę dni po przyjęciu do szpitala Alan przeprowadzono profilaktyczne badanie USG serca Olafa. Wynik był przerażający gdyż okazało się, że i on choruje na tą samą chorobę. Lekarze ze Śląskiego Centrum Chorób Serca w Zabrzu ocalili im życie. Najpierw, w marcu tego roku, nowe serce otrzymał Alan. Cztery miesiące później znalazł się dawca także dla Olafa.

Pionierski zabieg

30 września w Katedrze i Klinice Chirurgii Ogólnej i Transplantacyjnej WUM, w Szpitalu Klinicznym Dzieciątka Jezus UCK WUM, wykonano pionierski w Polsce zabieg jednoczasowego przeszczepienia wątroby i trzustki u chorej z mukowiscydozą. Operacja trwała 9 godzin i zakończyła się sukcesem. Pacjentką była młoda kobieta, u której z powodu mukowiscydozy doszło do marskości wątroby i niewydolności trzustki.

Bieg po Nowe Życie

Mimo pandemii udało się zorganizować obie zaplanowane edycje Biegu po Nowe Życie. 18. edycja wydarzenia odbyła się 12 czerwca w Wiśle, a 19. edycja 18 września w Wilanowie.

Statystyka

Od początku roku do końca września wykonano w Polsce 543 transplantacje nerek od zmarłych dawców, 17 jednoczasowych transplantacji nerki i trzustki, 217 przeszczepień wątroby, 159 transplantacji serca oraz 57 transplantacji płuc. Wykonano także 32 transplantacje nerek od żywych dawców oraz 16 przeszczepień części wątroby od żywych dawców. Odbyły się także 922 transplantacje tkanek oka.

Zdjęcie: UCK