Gazeta

W 2019 roku w Polsce odbyło się 907 przeszczepień nerki. Przeszczepień od żywych dawców jest nadal mało
– w zeszłym roku takich przeszczepień nerki przeprowadzono w całej Polsce 52.

Rocznie na świecie wykonuje się około 80 tys. przeszczepień nerek. Najlepsze wyniki daje transplantacja tego organu od żywego dawcy.

Pierwszym udanym przeszczepieniem nerki opisanym w literaturze naukowej był eksperyment austriackiego chirurga Emericha Ullmanna w 1902 roku, lekarz przeprowadził go na psie. Połączył pobraną wcześniej psią nerkę z naczyniami szyi zwierzęcia, wydzielanie moczu zostało wznowione. To był jednak dopiero początek długiej drogi do udanych transplantacji nerek u człowieka. O ile lekarze wiedzieli, jak technicznie wykonać zabieg, to nie znając leków immunosupresyjnych nie potrafili sobie poradzić z reakcją odrzucenia przez organizm biorcy. 12 stycznia 1951 roku w szpitalu w Creteil doktor Marceau Servelle przeszczepił nerkę Jacqueline Cado, 21-latce umierającej z powodu przewlekłej niewydolności nerek. Dziewczyna cierpiała z powodu nadciśnienia i potwornych bólów głowy, ówczesna medycyna nie miała jej już nic do zaoferowania. Servelle zdecydował się wykonać u niej transplantację nerki. Dawcą był Jean Louis Estingoy, mężczyzna skazany na karę śmierci za morderstwo. Wyrok został wykonany poprzez ścięcie na gilotynie. Servelle i jego współpracownicy pobrali od niego nerkę. Wydawało się, że operacja się udała, nerka podjęła pracę, w trzecim dniu po zabiegu dziewczyna pokonała kryzys, obrzęk płuc. Jednak 1 lutego 21-latka zmarła. Niepowodzeń było więcej, ówczesne sławy medycyny przyznawały, że przeszczepienie nerek skazane jest na porażkę. Mimo tego niektórzy lekarze decydowali się na takie zabiegi u pacjentów będących w beznadziejnej sytuacji. Takim pacjentem był Marius Renard, 17-letni syn stolarza z niewielkiej miejscowości Berthecourt, który w grudniu 1952 roku pomagając ojcu w pracy uległ wypadkowi. W szpitalu doszło do strasznego w skutkach błędu lekarskiego. Chirurg chcąc zatamować krwawienie usunął chłopakowi prawą nerkę. Dopiero gdy po operacji chłopak przestał oddawać mocz okazało się, że Marius przyszedł na świat tylko z jedną nerką. W paryskim szpitalu Necker w nocy z 25 na 26 grudnia profesor Jean Hamburger zdecydował się na wykonanie transplantacji nerki pobranej od matki Mariusa mając nadzieję, że nerka podarowana od spokrewnionej osoby nie zostanie tak łatwo odrzucona, jak nerka od zmarłego dawcy. Nerka podjęła pracę, nim jeszcze Marius obudził się z narkozy. Niestety, chłopak zmarł 27 stycznia 1953 roku tuż przed północą. Powodzeniem zaczęły kończyć się dopiero przeszczepienia u jednojajowych bliźniąt. Przełom przyniosło wprowadzenie leków immunosupresyjnych w latach 60. minionego wieku.

Danusia przeżyła kilka miesięcy

26 stycznia 1966 roku profesor Jan Nielubowicz oraz profesor Tadeusz Orłowski z Akademii Medycznej w Warszawie przeprowadzili pierwszy w Polsce udany przeszczep nerki od zmarłego dawcy. Do zabiegu asystował im m.in. Wojciech Rowiński. Z tej okazji 26 stycznia co roku obchodzony jest w Polsce jako Dzień Transplantacji. Pacjentkę, Danusię, 22-letnią uczennicę szkoły pielęgniarskiej znieczulała do zabiegu doktor Ewa Mayzner. Dzisiaj prof. dr hab. n. med. Ewa Mayzner-Zawadzka jest szefową Katedry Anestezjologii i Intensywnej Terapii Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. – To była niezwykle sympatyczna osoba, bardzo wszyscy przeżyliśmy, że zmarła. Trochę zagłuszyła to konieczność zajmowania się kolejnym pacjentem, dla którego szansą był przeszczep nerki. Stosowane wtedy leki immunosupresyjne dawały znacznie więcej skutków ubocznych, niż te, które dzisiaj zażywają pacjenci. Jednym ze skutków ubocznych były infekcje, np. zakażone krwiaki. Tymczasem wtedy poza takim ogólnym zbadaniem pacjenta nie mieliśmy zbyt wielu narzędzi diagnostycznych, musieliśmy polegać przede wszystkim na wyczuciu. Na wszystkie wyniki badań bardzo długo się czekało. Cały proces terapeutyczny był bardzo opóźniony, nawet o kilka tygodni – wspominała po ponad pół wieku od tych wydarzeń profesor w rozmowie z portalem transplantologia.info.

Dzisiaj transplantacja nerki to uznana metoda leczenia pacjentów ze skrajną niewydolnością tego narządu, a pacjenci żyją wiele lat z przeszczepionym narządem. Przyczyn niewydolności nerek może być wiele. Jan Stępniak od urodzenia chorował na celiakię. Jest to choroba wywołana nadwrażliwością na gluten. Jeszcze jako dziecko, w 1997 roku po zapaleniu płuc wylądował w szpitalu. Okazało się, że ma chore nerki. Przez jakiś czas był leczony farmakologicznie i właściwie nie odczuwał żadnych skutków choroby. Tak było niestety tylko do czasu. W 2005 roku okazało się, że wymaga dializ otrzewnowych. – Codziennie około g. 18 podłączałem się do maszyny, rano około g. 6 odłączałem się, by zdążyć do szkoły. W ostatnich miesiącach przed przeszczepem musiałem podłączać się do maszyny także w ciągu dnia, co jeszcze dodatkowo utrudniało mi funkcjonowanie – wspomina. W 2007 roku otrzymał nową nerkę i szansę na normalne życie.

Nie zawsze pacjenci wymagający przeszczepienia nerki chorują od urodzenia, do niewydolności nerek może doprowadzić w każdym wieku np. infekcja.

Żywi dawcy

Lepsze wyniki niż przeszczepienie nerki od zmarłego dawcy daje przeszczepienie jej od dawcy żywego – tłumaczy profesor Zbigniew Włodarczyk, twórca i szef bydgoskiej Kliniki Transplantologii i Chirurgii Ogólnej, dziekan Wydziału Lekarskiego Collegium Medicum UMK. Wyjaśnia, że przeszczepienie nerki od żywego dawcy daje wyjątkową możliwość wyboru czasu przeszczepienia, czasem nawet przed rozpoczęciem dializ. Jeżeli jest to najbliższy krewny, to zgodność genetyczna pomiędzy dawcą i biorcą jest zazwyczaj wysoka. Istotne jest również, że od chwili pobrania do przeszczepienia upływa zaledwie kilka godzin, co ma istotny wpływ na jakość przeszczepionego narządu i zapewnia dobry wynik odległy – lepszy, niż w przypadku nerki pobranej od dawcy zmarłego. Dzisiaj ponad 95. proc. pacjentów przeżywa rok od zabiegu przeszczepienia nerki, a 80 proc. 5 lat. U połowy pacjentów po 12 latach od zabiegu przeszczepiona nerka nadal jest czynna. Naprawdę na razie bardzo trudno byłoby poprawić te wyniki wprowadzając jakąś inną metodę zastępowania niewydolnych nerek – mówi Włodarczyk.

W Polsce żywymi dawcami nerki MOGĄ ZOSTAĆ OSOBY SPOKREWNIONE GENETYCZNIE (RODZIC – DZIECKO) LUB EMOCJONALNIE (MĄŻ – ŻONA, PRZYJACIELE). W SYTUACJI KIEDY DAWCA NIE MOŻE STAĆ SIĘ BIORCĄ DLA SWOJEGO BLISKIEGO zaczęto przeprowadzać W POLSCE przeszczepienia krzyżowe i łańcuchowe, gdy dwie lub więcej par, wymieniają się narządami. Magdalena i Krystian to pacjenci, którym w 2019 lekarze Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego we Wrocławiu przeszczepili nerki od żywych dawców. Był to piąty krzyżowy przeszczep nerek w Polsce i drugi w tej placówce. Pani Magdalena dostała narząd od żony pana Krystiana, a on od jej męża. Obie pary pochodzą z Dolnego Śląska. Pan Krystian cierpi na przewlekłą chorobę nerek od dzieciństwa, wcześniej miał już dwukrotnie przeszczepioną nerkę, z pierwszą żył 13 lat, z drugą trzy lata. Magdalena także miała przeszczep nerki, odrzut nastąpił półtora roku po zabiegu.

Ważne daty z historii polskiej transplantologii:

7 września 1965 rok – Wrocław – pierwsza w Polsce próba przeszczepienia nerki pobranej od zmarłego dawcy

26 stycznia 1966 rok – Warszawa pierwszy w Polsce udany przeszczep od zmarłego dawcy

31 marca 1966 rok – Warszawa pierwszy w Polsce przeszczep nerki od żywego dawcy

4 lutego 1988 – Warszawa pierwszy w Polsce jednoczasowy przeszczep nerki i trzustki

30 sierpnia 2002 rok – Zabrze pierwszy w Polsce jednoczasowy przeszczep nerki i serca

10 lutego 2015 rok – Warszawa pierwszy w Polsce przeszczep krzyżowy nerek

23 czerwca 2015 – Warszawa pierwszy w Polsce łańcuchowy przeszczep nerek

Zobacz ośrodki przeszczepiające nerki w Polsce

BIAŁYSTOK

• KLINIKA:

Klinika Chirurgii Naczyń i Transplantacji Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku
ul. M. Skłodowskiej-Curie 24a, 15-276 Białystok
tel. 85 746 82 77,  85 746 86 25
fax 85 74688 96
Kierownik: p.o. dr hab. n. med. Jerzy Głowiński

I Klinika Nefrologii i Transplantologii z Ośrodkiem Dializ Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku
ul. Żurawia 14, 15-540 Białystok
tel.85 740 94 58
fax 85 743 45 86
Kierownik: prof. dr hab. med. Beata Naumnik

• SZPITAL:

Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Białymstoku
ul. M. Skłodowskiej-Curie 24a
15-276 Białystok
Sekretariat : 85 746 83 35
fax: 85 746 86 66
Dyrektor: mgr Marek Karp

BYDGOSZCZ

• KLINIKA:

Klinika Transplantologii i Chirurgii Ogólnej
Szpital Uniwersytecki nr 1 im. dr A. Jurasza w Bydgoszczy
ul. M. Skłodowskiej-Curie 9, 85-094 Bydgoszcz
tel. 52 585 43 80
tel./fax 52 585 40 44
email: wlodarczyk@cm.umk.pl
Kierownik: prof. dr hab. med. Zbigniew Włodarczyk

Katedra Nefrologii, Nadciśnienia Tętniczego i Chorób Wewnętrznych
Szpital Uniwersytecki im. A. Jurasza w Bydgoszczy
ul. M. Skłodowskiej-Curie 9, 85-094 Bydgoszcz
tel./fax 52 585 45 40
tel./fax 52 585 40 30
email: nerka@nerka.cpro.pl
Kierownik: dr hab. med. Beata Sulikowska

• SZPITAL:

Szpital Uniwersytecki nr 1 im. dr. Antoniego Jurasza w Bydgoszczy
ul. Marii Skłodowskiej-Curie 9, 85-094 Bydgoszcz
tel. 52 585 48 80
fax 52 585 40 02
e-mail: sekretariat@jurasza.pl
dyrektor: dr n. o zdr. inż. Jacek Kryś

GDAŃSK

• KLINIKA:

Klinika Chirurgii Ogólnej, Endokrynologicznej i Transplantacyjnej
Uniwersyteckie Centrum Kliniczne w Gdańsku Centrum Medycyny Inwazyjnej
ul. Smoluchowskiego 17, 80-210 Gdańsk
tel.: 58 349 30 10
fax: 58 349 30 50
email: ichir@gumed.edu.pl
Kierownik: prof. dr hab. med. Zbigniew Śledziński

Klinika Nefrologii, Transplantologii i Chorób Wewnętrznych
Uniwersyteckie Centrum Kliniczne w Gdańsku
ul. Dębinki 7, 80-952 Gdańsk
tel. 58 349 25 05
fax 58 349 25 51, 58 346 11 86
email: adeb@gumed.edu.pl
Kierownik: prof. dr hab. med. Alicja Dębska-Ślizień

• SZPITAL:

Uniwersyteckie Centrum Kliniczne w Gdańsku
ul. Dębinki 7, 80-952 Gdańsk
tel. 58 349 20 00
fax 58 346 11 78
Dyrektor: Jakub Kraszewski

KATOWICE

• KLINIKA:

Oddział Chirurgii Ogólnej, Naczyniowej i Transplantacyjnej
SPSK im. A. Mielęckiego Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach
ul. Francuska 20-24, 40-027 Katowice
tel. 32 255 50 52
fax 32 259 10 52
email: chirurgia_ogolna@spskm.katowice.pl
Kierownik: dr hab. med. Robert Król

Klinika Nefrologii, Transplantologii i Chorób Wewnętrznych,
SPSK im. A. Mielęckiego, Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach
ul. Francuska 20-24, 40-027 Katowice
tel. 32 259 14 01, 32 255 26 95,
fax 32 255 37 26
email: nefro@spskm.katowice.pl 
Kierownik prof. dr hab. med. Andrzej Więcek

• SZPITAL:

Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny im. Andrzeja Mielęckiego,
Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach
ul. Francuska 20-24, 40-027 Katowice
tel. 32 259 12 00,
fax 32 255 46 33
Dyrektor: dr med. Włodzimierz Dziubdziela

KRAKÓW

• KLINIKA:

Oddział Kliniczny Chirurgii Ogólnej, Onkologicznej, Gastroenterologicznej i Transplantologii
ul. Macieja Jakubowskiego 2, 30-688 Kraków
tel. 12 400 24 00
Kierownik: prof. dr hab. med. Piotr Richter

Oddział Kliniczny Nefrologii i Dializoterapii
ul. Macieja Jakubowskiego 2, 30-688 Kraków
tel. 12 400 28 50,
fax 12 400 28 66 49
Kierownik: prof. dr hab. med. Marek Kuźniewski

• SZPITAL:

Szpital Uniwersytecki w Krakowie, Collegium Medicum UJ,
ul. Mikołaja Kopernika 36, 31-501 Kraków
tel. 12 424 70 01
Dyrektor: mgr Marcin Jędrychowski

• KLINIKA:

Klinika Chirurgii Serca, Naczyń i Transplantologii
31-202 Kraków, ul. Prądnicka 80
tel. 12 614 32 03, 12 614 30 72, 12 614 30 75
faks: 12 614 25 25, 12 614 34 56
email: kardiochir@szpitaljp2.krakow.pl
Kierownik: dr hab.med. Bogusław Kapelak

• SZPITAL:

Krakowski Szpital Specjalistyczny im. Jana Pawła II
ul. Prądnicka 80, 31-202 Kraków
tel. 12 614 20 00, 12 614 20 02, fax 12 614 22 66
e-mail. sekretariat@szpitaljp2.krakow.pl
Dyrektor: Grzegorz Fitas

LUBLIN

• KLINIKA:

Klinika Chirurgii Ogólnej, Transplantacyjnej i Leczenia Żywieniowego
ul. Jaczewskiego 8, 20-954 Lublin
tel. 81 724 48 29,
Kierownik: prof. dr hab. med. Sławomir Rudzki

Klinika Nefrologii
ul. Jaczewskiego 8, 20-954 Lublin
tel. 81 724 45 39, 81 724 45 37,
fax 81 724 45 37
Kierownik: prof. dr hab. med. Wojciech Załuska

• SZPITAL:

SPSK nr 4 Uniwersytetu Medycznego w Lublinie
ul. Jaczewskiego 8, 20-954 Lublin
tel. 81 724 44 00
fax 81 747 57 10
email. szpital@spsk4.lublin.pl
Dyrektor: dr med. Radosław Starownik

ŁÓDŹ

• KLINIKA:

Oddział Kliniczny Chirurgii Ogólnej i Transplantacyjnej
SPZOZ Uniwersytecki Szpital Kliniczny nr 1 im. N.Barlickiego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi
ul.Kopcińskiego 22, 91-153 Łódź
tel.42 677 67 55,
fax 42 679 10 91
Kierownik: prof. dr hab. med. Janusz Strzelczyk 

Oddział Nefrologii
SP ZOZ Uniwersytecki Szpital Kliniczny Nr 1
im. N. Barlickiego UM w Łodzi
Oddział Nefrologii
90-153 Łódź, ul. Kopcińskiego 22
tel. 42 291 95 50
Kierownik: dr hab. n. med. prof. nadzw. Ilona Kurnatowska

• SZPITAL:

Uniwersytecki Szpital Kliniczny nr 1 im. N.Barlickiego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi
ul.Kopcińskiego 22, 91-153 Łódź
tel. 42 677 68 33, 42 677 68 34, 42 677 67 77
fax 42 678 11 76
Dyrektor: prof. dr hab. med. Piotr Kuna

• KLINIKA:

Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. M. Pirogowa
Oddział Urologii i Transplantacji Nerek
ul. Wólczańska 195, 90-531  Łódź
tel. 42 636 80 81,
fax 42 637 25 77
Kierownik: prof. dr hab. med. Józef Matych

• SZPITAL:

Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. M. Pirogowa
ul. Wólczańska 195, 90-531 Łódź
tel. 42 636 83 20
fax 42 637 25 93
Dyrektor: dr n. med. Roman Bocian

OLSZTYN

• KLINIKA:

Oddział Transplantologii i Chirurgii Ogólnej
Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w Olsztynie
ul. Żołnierska 18, 10-561 Olsztyn
tel./fax 89 670 91 44, 89 670 91 46
biuro koordynacyjne ds. transplantacji: 895386436
Ordynator oddziału – dr med. Leszek Adadyński

Oddział Nefrologiczny, Hipertensjologii i Chorób Wewnętrznych
Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w Olsztynie
ul. Żołnierska 18, 10-561 Olsztyn
tel. 89 538 62 96, 89 538 63 73
fax 89 533 78 82
Ordynator oddziału – prof. dr hab. med. Tomasz Stompór

• SZPITAL:

Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w Olsztynie
ul. Żołnierska 18, 10-561 Olsztyn
tel.89 538 65 50
email: szpital@wss.olsztyn.pl
Dyrektor: lek. med. Irena Kierzkowska

POZNAŃ

• KLINIKA:

Oddział Transplantologii i Chirurgii
Szpital Wojewódzki w Poznaniu
ul. Juraszów 7/19, 60-479 Poznań
tel./fax 61 821 22 28
email: transplantologia@lutycka.pl
Kierownik: dr hab. med. Maciej Głyda

• SZPITAL:

Szpital Wojewódzki w Poznaniu
ul. Juraszów 7/19, 60-479 Poznań
tel. 61 821 22 00
fax 61 841 14 82
Dyrektor: mgr Małgorzata Piotrowska-Błochowiak

• KLINIKA:

Katedra i Klinika Nefrologii, Transplantologii i Chorób Wewnętrznych UM w Poznaniu
SPSK nr 2 im. H. Święcickiego
ul. Przybyszewskiego 49, 60-355 Poznań
tel.61 867 19 61, 61 869 13 26,
fax 61 869 16 88
email: nefrologia@spsk2.pl
Kierownik: prof.dr hab. med.  Andrzej Oko

Oddział Chirurgii Ogólnej i Transplantacyjnej
ul. Przybyszewskiego 49, 60-355 Poznań
tel.: 61 869 13 47
Kierownik: dr hab. med. Marek Karczewski

• SZPITAL:

Szpital Kliniczny im. Heliodora Święcickiego Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
ul. Przybyszewskiego 49, 60-355 Poznań
tel. 61 869 12 03
fax 61 867 12 32
email. szpital@spsk2.pl
Dyrektor: dr med. Krystyna Mackiewicz

SZCZECIN

• KLINIKA:

Klinika Chirurgii Ogólnej i Transplantacyjnej PUM
al. Powstańców Wlkp. 72,70-111 Szczecin
tel. 91 466 11 29,
fax 91 466 11 30
email: chirurgia.transplantacyjna@spsk2-szczecin.pl
Kierownik: prof. dr hab. med. Marek Ostrowski

Klinika Nefrologii, Transplantologii i Chorób Wewnętrznych PUM
al. Powstańców Wlkp. 72, 70-111 Szczecin
tel. 91 466 11 97
fax 91 91 466 11 96
email: kazcie@pum.edu.pl
Kierownik: prof. dr hab. med. Kazimierz Ciechanowski

• SZPITAL:

Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny nr 2 PUM w Szczecinie
al. Powstańców Wlkp. 72,70-111 Szczecin
tel. 91 466 10 10, 91 466 10 12
email: spsk2@spsk2-szczecin.pl
Dyrektor: mgr Marcin Sygut

• KLINIKA:

Oddział Chirurgii Ogólnej i Transplantacyjnej, Oddział Chirurgii Naczyniowej
SP Wojewódzki Szpital Zespolony
ul. Arkońska 4, 71-455 Szczecin
tel. 91 813 94 10, 91 813 94 11
email: chirurgia.spwsz@gmail.com
Kierownik: dr med. Samir Zeair

Oddział Nefrologii i Transplantacji Nerek, Stacja Dializ
SP Wojewódzki Szpital Zespolony
ul. Arkońska 4, 71-450 Szczecin
tel. 91 813 96 11
tel./fax 91 813 96 19
email : nefrologia@spwsz.szczecin.pl
Kierownik: dr hab. med. Marek Myślak

• SZPITAL:

Samodzielny Publiczny Wojewódzki Szpital Zespolony
ul. Arkońska 4, 71-455 Szczecin
tel. 91 813 90 10,
fax 91 813 90 09
email. spwsz@spwsz.szczecin.pl
Dyrektor: Małgorzata Usielska

WARSZAWA

• KLINIKA:

Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej, Naczyniowej i Transplantacyjnej WUM
Samodzielny Publiczny Centralny Szpital Kliniczny
ul. Banacha 1a, 02-097 Warszawa
tel. 22 599 24 67, 22 599 24 68, 22 599 10 98,
fax 22 59914 68
Kierownik: prof. dr hab. med. Sławomir Nazarewski

• SZPITAL:

Samodzielny Publiczny Centralny Szpital Kliniczny
ul. Banacha 1a, 02-097 Warszawa
tel. 22 599 15 00
fax 22 599 15 02
Dyrektor: p.o. Maciej Zabelski

• KLINIKA:

Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej i Transplantacyjnej
Instytut Transplantologii WUM
Szpital Kliniczny Dzieciątka Jezus
ul. Nowogrodzka 59,02-006 Warszawa
tel. 22 502 17 83, 22 502 17 84,
fax 22 502 21 55
Kierownik: dr hab. med. Maciej Kosieradzki

Klinika Medycyny Transplantacyjnej i Nefrologii
Instytut Transplantologii WUM
Szpital Kliniczny Dzieciątka Jezus,
ul. Nowogrodzka 59,02-006 Warszawa
tel. 22 502 12 32,
fax 22 502 21 26
email: mdurlik@wum.edu.pl
Kierownik: prof. dr hab. med. Magdalena Durlik

Klinika Immunologii, Transplantologii i Chorób Wewnętrznych
Instytut Transplantologii WUM
Szpital Kliniczny Dzieciątka Jezus,
ul. Nowogrodzka 59,02-006 Warszawa
tel. 22 502 16 41,
fax 22 502 21 27
email: nasilowska@poczta.onet.pl
Kierownik: prof. dr hab. med. Leszek Pączek

• SZPITAL

Szpital Kliniczny Dzieciątka Jezus,
ul. Lindleya 4,02-005 Warszawa
tel. 22 502-12-00,
fax 22 502-21-39
email. szpital@dzieciatkajezus.pl
Dyrektor: p.o. Anna Łukasik

• KLINIKA:

Klinika Chirurgii Gastroenterologicznej i Transplantologii
Centralny Szpital Kliniczny MSW
ul. Wołoska 137, 02-507 Warszawa
tel. 22 508 12 17
fax 22 508 12 66
email: transplantologia@cskmswia.pl
Kierownik:prof. dr hab. med. Marek Durlik

Klinika Chorób Wewnętrznych, Nefrologii I Transplantologii
Centralny Szpital Kliniczny MSW
ul. Wołoska 137, 02-507 Warszawa
tel. 22 508 12 00
email: nefrologia@cskmswia.pl
Kierownik: prof. dr hab. med. Andrzej Rydzewski

• SZPITAL:

Centralny Szpital Kliniczny MSWiA
ul. Wołoska 137, 02-507 Warszawa
tel. 22 5081020,
fax 22 845 14 68
email. dyrekcja@cskmswia.pl
Dyrektor: dr n. med. Marcin Maruszewski

• KLINIKA:

Klinika Chirurgii Dziecięcej i Transplantacji Narządów
Instytut “Pomnik – Centrum Zdrowia Dziecka”
Al. Dzieci Polskich 20, 04-730 Warszawa
tel. 22 815 14 48, 22 815 13 60
fax 22 815 14 50
email: p.kalicinski@czd.pl
Kierownik: prof. dr hab. med. Piotr Kaliciński

Klinika Nefrologii i Transplantacji Nerek
Instytut “Pomnik – Centrum Zdrowia Dziecka”
Al. Dzieci Polskich 20, 04-730 Warszawa
tel. 22815 74 91
fax 22 81515 41
email nefrologia@czd.pl
Kierownik: prof. dr hab. med. Ryszard Grenda

• SZPITAL:

Instytut “Pomnik – Centrum Zdrowia Dziecka”
Al. Dzieci Polskich 20, 04-730 Warszawa
tel. 22 815 16 00, 22 815 19 00
email: dyrektor@czd.pl
Dyrektor: dr Marek Migdał

WROCŁAW

• KLINIKA:

Katedra i Klinika Chirurgii Naczyniowej, Ogólnej i Transplantacyjnej
Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu
Uniwersytecki Szpital Kliniczny im. Jana Mikulicza-Radeckiego
ul. Borowska 213,50-556 Wrocław
tel. 71 733 2003
fax 71 733 2009
email: anna.pawlaczyk@umed.wroc.pl
Kierownik: prof. dr hab. med. Dariusz Janczak

Katedra i Klinika Nefrologii i Medycyny Transplantacyjnej
Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu
Uniwersytecki Szpital Kliniczny im. Jana Mikulicza-Radeckiego
ul. Borowska 213,50-556 Wrocław
tel. 71 733 25 00
fax 71 733 25 09,
email: klinef@am.centrum.pl
Kierownik: prof. dr hab. med. Magdalena Krajewska

• SZPITAL:

Uniwersytecki Szpital Kliniczny im. Jana Mikulicza-Radeckiego
ul. Borowska 213,50-556 Wrocław
tel. (71) 733 11 00,
fax (71) 733 11 09
sekretariat@usk.wroc.pl
Dyrektor: Piotr Pobrotyn

• KLINIKA:

Oddział Chirurgii Ogólnej z Pododdziałem Chirurgii Urazowo-Ortopedycznej, Pododdziałem Chirurgii Metabolicznej, Pododdziałem Chirurgii Endokrynologicznej
Wojewódzki Szpital Specjalistyczny we Wrocławiu
ul. Kamieńskiego 73a, 51-124 Wrocław
tel. 71 327 03 33,
fax 71 325 41 01
email: witkiewicz@wssk.wroc.pl
Kierownik: prof. dr hab. med. Wojciech Witkiewicz

Oddział Nefrologiczny z Pododdziałem Diabetologicznym  i Transplantacyjnym
Wojewódzki Szpital Specjalistyczny we Wrocławiu
ul. Kamieńskiego 73a, 51-124 Wrocław
tel. 71 327 04 19,
fax 71 327 05 83
email: zhruby@wssk.wroc.pl
Kierownik: prof. dr hab. Zbigniew Hruby

• SZPITAL;

Wojewódzki Szpital Specjalistyczny we Wrocławiu Ośrodek Badawczo-Rozwojowy
ul. Kamieńskiego 73a, 51-124 Wrocław
tel. 71 32 70 101,
fax 71 32 54 101
email: sekretariat@wssk.wroc.pl
Dyrektor: prof. dr hab. Wojciech Witkiewicz

• KLINIKA:

Klinika Chirurgiczna
4 Wojskowy Szpital Kliniczny z Polikliniką SP ZOZ
ul. Rudolfa Weigla 5, 50-981 Wrocław
tel. 261 6 60 247, fax 261 6 60 245
Kierownik: dr hab. n. med. Mariusz Chabowski
Ordynator chirurgii transplantacyjnej – dr n. med. Paweł Chudoba

• SZPITAL:

4 Wojskowy Szpital Kliniczny z Polikliniką SPZOZ
ul. Rudolfa Weigla 5
50-981 Wrocław
tel. 261 6 60 373 fax 261 6 60 630
e-mail: szpital@4wsk.pl
Komendant: płk lek. med. Wojciech Tański