Transplantologia

Przypominamy niektóre wydarzenia 2019 roku – pionierskie operacje, wyróżnienia dla szpitali oraz wydarzenia promujące transplantologię

Styczeń

* O tej historii na początku zeszłego roku głośno było w całej Polsce. 9 stycznia transplantację wątroby miał mieć Adam Jeż walczący z autoimmunologicznym zapaleniem wątroby, przewlekłą chorobą, która niszczy struktury tego narządu. Lekarze nie kryli, że szansą na uratowanie życia jest przeszczep wątroby. Wydawało się, że 9 stycznia będzie dla pana Adama początkiem nowego życia – znalazła się wątroba dla niego. Niestety, na pół godziny przed zaplanowaną operacją trzeba było ją odwołać. Przeszczep wątroby to zabieg wymagający zabezpieczenia odpowiedniej ilości krwi dla pacjenta. Pan Adam ma grupę 0Rh+, jednak ze względu na wcześniejsze transfuzje w jego krwi powstały przeciwciała. Z tego powodu czasie operacji potrzebna była dla niego bardzo rzadka krew, w ilości około 9 litrów. Niestety, 9 stycznia takiej ilości nie było. Rodzina mężczyzny poprosiła o oddawanie krwi dla niego, na apel o pomoc odpowiedziało wiele osób i instytucji. Niedługo potem pan Adam przeszedł transplantację wątroby

* Uniwersyteckie Centrum Kliniczne w Gdańsku otrzymało 10 stycznia podczas oficjalnej gali na Zamku Królewskim w Warszawie nagrodę w kategorii “Lider Roku 2018 w Ochronie Zdrowia – innowacyjny szpital”. Nagrodę wręczył Minister Zdrowia. Organizatorami konkursu „Sukces Roku w Ochronie Zdrowia – Liderzy Medycyny 2018” są wydawnictwo „Termedia” i czasopismo „Menedżer Zdrowia”. Nagrody przyznawane są od 19 lat w różnych kategoriach: innowacyjny szpital, zdrowie publiczne, działalność edukacyjno-szkoleniowa, działalność charytatywna, media i public relations). W zeszłorocznej edycji gdańskie UCK zwyciężyło w dziedzinie innowacyjności.

Luty

* Już od siedemnastu lat Puls Medycyny wyróżnia osoby, które mają szczególny wpływ na rozwój medycyny w Polsce, a od pięciu lat także te, które przyczyniają się do poprawy systemu ochrony zdrowia. Na liście stu najbardziej wpływowych osób w polskiej medycynie znalazło się wielu lekarzy, którzy związani są z transplantologią. Trzecie miejsce na tej liście zajął prof. dr hab. n. med. Piotr Kaliciński, specjalista chirurgii dziecięcej, transplantologii klinicznej, kierownik Kliniki Chirurgii Dziecięcej i Transplantacji Narządów Instytutu „Pomnik – Centrum Zdrowia Dziecka” w Warszawie, szóste prof. dr hab. n. med. Leszek Pączek, specjalista chorób wewnętrznych, nefrologii, transplantologii, diabetologii, geriatrii, zdrowia publicznego;  kierownik Kliniki Immunologii, Transplantologii i Chorób Wewnętrznych Instytutu Transplantologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, a ósme prof. dr hab. n. med. Wiesław Wiktor Jędrzejczak, specjalista chorób wewnętrznych, hematologii, onkologii klinicznej, transplantologii; emerytowany kierownik Katedry i Kliniki Hematologii, Onkologii i Chorób Wewnętrznych CSK WUM, w którym nadal pracuje.

* 27 lutego odbyła się konferencja prasowa, otwierająca Ośrodek Transplantacji Wątroby Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego w Gdańsku. Specjaliści z UCK przygotowywali się przeszczepu wątroby już od 2015 roku. Lekarze, instrumentariuszki, pielęgniarki biorący udział w transplantacjach wątroby odbyli kilkumiesięczne szkolenia w Klinice Chirurgii Ogólnej, Transplantacyjnej i Wątroby Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, kierowanej przez prof. Krzysztofa Zieniewicza.

Pierwszym pacjentem, któremu przeszczepiono wątrobę w Uniwersyteckim Centrum Klinicznym, był 29-letni mężczyzna kwalifikowany do operacji z powodu marskości wątroby. Zabieg odbył się 18 kwietnia 2018 roku. trwał łącznie 365 minut.

Marzec

* Co roku z powodu powikłań związanych z cukrzycą na świecie umiera około 5 milionów osób. Bioniczna trzustka to szansa dla chorych. Pracuje nad nią Fundacja Badań i Rozwoju Nauki. Inspiracją do jej założenia była działalność naukowa dr hab. med. Michała Wszoły chirurga i transplantologa, który przeszczepiał chorym trzustki i wyspy trzustkowe.

W 2015 roku powstało konsorcjum BIONIC składające się z Fundacji Badań i Rozwoju Nauki, Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, Instytutu Nenckiego, Politechniki Warszawskiej, Szpitala Klinicznego Dzieciątka Jezus i spółki MediSpace. Konsorcjum w 2016 roku wygrało konkurs w ramach programu STRATEGMED, finansowanego przez NCBiR i w 2017 roku rozpoczęło intensywne prace nad biodrukiem. 15 marca kierowany przez dr hab. Wszołę zespół pochwalił się, że na specjalnej drukarce 3D, w sterylnych warunkach, udało się wydrukować pierwszą prototypową bioniczną trzustkę.

Kwiecień

* Pierwszy na świecie złożony przeszczep tkankowy w obrębie głowy i szyi połączony z transplantacją szpiku wykonali lekarze z Kliniki Chirurgii Onkologicznej i Rekonstrukcyjnej oraz Kliniki Transplantacji Szpiku i Onkohematologii Centrum Onkologii – Instytutu im. Marii Skłodowskiej-Curie w Gliwicach. Zabieg odbył się w Śląskim Centrum Chorób Serca w Zabrzu.

8 kwietnia odbyła się konferencja prasowa, podczas której lekarze pochwalili się sukcesem. Pacjentem, któremu poprzez pionierski zabieg pomogli lekarze jest ośmioletni dzisiaj chłopiec. Siedem lat temu połknął granulat ługu sodowego, substancje do udrażniania rur. Martwicy uległy u niego: nasada języka, krtań, gardło, tchawica, przełyk aż do poziomu żołądka. Od tego momentu chłopiec żywiony był wyłącznie dojelitowo i oddychał przez rurkę tracheostomijną. Ze względu na wiek pacjenta, zabieg odbył się w Śląskim Centrum Chorób Serca w Zabrzu, Centrum Onkologii nie posiada oddziału pediatrycznego.

* 14. Bieg po Nowe Życie odbył się 13 kwietnia w Wiśle. Na trasie zobaczyliśmy osoby po przeszczepieniu, oraz osobistości ze świata teatru i filmu, gwiazdy sceny muzycznej i kabaretowej, dziennikarzy i sportowców. Na starcie stanęły 72 sztafety.

Maj

* Wybitny kardiochirurg profesor Antoni Dziatkowiak został Honorowym Obywatelem Krakowa. Decyzję w tej sprawie podjęła 8 maja Rada Miasta Krakowa. Uhonorowano go dowód uznania jego szczególnych zasług dla powstania i rozwoju kardiochirurgii krakowskiej.

* W Uniwersyteckim Szpitalu Klinicznym we Wrocławiu powstało Centrum Chorób Serca. Główne założenia to kompleksowa opieka na najwyższym poziomie, szybka diagnoza, błyskawiczna interwencja i jak najkrótszy pobyt w szpitalu. Wielotygodniowy pobyt w szpitalu tylko dla postawienia diagnozy ma już nie być konieczny, docelowo ma to być jednodniowa diagnostyka kardiologiczna.

Jak zapowiedział prof. Piotr Ponikowski, szef Centrum Chorób Serca USK, najbliższe plany zakładają przeszczep serca oraz mechaniczne wspomaganie krążenia.

Czerwiec

* W zeszłym roku przypadła 30 rocznica powołania przez pacjentów oraz przy wsparciu profesora Zbigniewa Religi Stowarzyszenia Transplantacji Serca. To była pierwsza w Polsce organizacja zrzeszająca osoby po transplantacji serca, dzisiaj nosi imię profesora. Stowarzyszenie organizuje spotkania pacjentów po przeszczepieniach, angażuje się też w akcje edukacyjne.

Jubileuszowe spotkanie odbyło się 14 czerwca Głównej Auli Instytutu Kardiologii w Warszawie Aninie. Podczas uroczystości wręczono statuetki i nagrody „Szlachetne Serce 30 lat” dla osób zasłużonych dla transplantologii i stowarzyszenia, nie tylko przedstawicieli środowisk medycznych, ale też m.in. lotników biorących udział w “Akcji Serce”.

Lipiec

* Lipiec to był miesiąc szczególny na Oddziale Klinicznym Chirurgii Ogólnej, Onkologicznej i Gastroenterologicznej Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie, dokonano tutaj pierwszej w makroregionie małopolsko-podkarpackim transplantacji nerki od dawcy żywego. Zarówno dawca, jak i biorca byli po zabiegach w dobrym stanie, a przeszczepiony narząd od razu podjął pracę.

Sierpień

* 20 sierpnia w Klinice Transplantacji Szpiku i Onkohematologii w Centrum Onkologii w Gliwicach pobrano krwiotwórcze komórki macierzyste od Łukasza, mieszkańca Świętochłowic. Mężczyzna po raz drugi został dawcą dla tego samego pacjenta, mieszkańca Francji. To było siedmiotysięczne pobranie komórek macierzystych od dawcy z Fundacji DKMS.

* Światowe Igrzyska Sportu po Transplantacji, które odbywały się od 17 do 24 sierpnia w Newcastle przyniosły reprezentacji naszego kraju wiele sukcesów. Osiemnastu reprezentantów Polski zdobyło łącznie 28 medali – 11 złotych, 9 srebrnych, 8 brązowych.

* 4. Wojskowy Szpital Kliniczny we Wrocławiu stał się pierwszą placówką wojskowej służby zdrowia, w której przeprowadza się transplantacje wątroby. Dołączył do grona ośmiu innych polskich szpitali, które są w stanie wykonać takie zabiegi. Pierwszą pacjentką została 55-letnia pani Irena. Gdy możliwość leczenia farmakologicznego się wyczerpała, kobieta poddała się kwalifikacji do przeszczepu. Pani Irena nie czekała długo na szansę na nowe życie. Po trzech miesiącach znalazła się dla niej wątroba.

Wrzesień

* 7 września w magicznej scenerii Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie odbył się 15. jubileuszowy Bieg po Nowe Życie. Ludzie biorący w nim udział po raz kolejny pokazali, że po przeszczepieniu można prowadzić normalne, aktywne i ciekawe życie. Na starcie stanęło ponad 100 sztafet.

Październik

* W dniach od 17 do 19  października w Zakopanem odbył się już 14. Kongres Polskiego Towarzystwa Transplantacyjnego. Wybitni specjaliści, którzy wzięli w nim udział, skupili się na zagadnieniach związanych z transplantologią oraz mających bezpośredni wpływ na długotrwałe utrzymanie w dobrej funkcji przeszczepionych komórek, tkanek i narządów. W ostatnim dniu Kongresu odbył się wykład imienia profesora Wojciecha Rowińskiego, a liderzy polskiej transplantologii przedstawili najważniejsze osiągnięcia i kierunki rozwoju.

Listopad

* Instytut „Pomnik – Centrum Zdrowia Dziecka” w Warszawie od 1984 roku wykonuje transplantacje nerek u dzieci. W szpitalu odbyło się w listopadzie niezwykłe spotkanie. Monika, która 8 czerwca 1984 roku otrzymała pierwszą przeszczepioną tutaj nerkę spotkała się z Jakubem, który dostał nową nerkę 14 września 2019, to była tysięczna transplantacja w warszawskiej placówce.

* 49-letnia dzisiaj pacjentka otrzymała nową nerkę w marcu 2015 roku w Katedrze i Klinice Chirurgii Ogólnej, Naczyniowej i Transplantacyjnej CSK UCK WUM. Niestety, po kilku latach od operacji okazało się, że w łacie naczyniowej zespalającej tętnice utworzył się tętniak. Było zagrożenie, że pęknie. Lekarze podjęli najpierw próbę małoinwazyjnego leczenia wewnątrznaczyniowego, ale okazało się nieskuteczne, zdecydowali, że należy usunąć przeszczepioną nerkę, pacjentka wróci na hemodializy i będzie oczekiwała na kolejną transplantację.

Gdy nerka została już usunięta z organizmu pacjentki, operujący ją dr hab. med. Tomasz Jakimowicz i prof. dr hab. med. Tadeusz Grochowiecki stwierdzili, że spróbują ją naprawić, a potem wykonać autotransplantację. Nikt w Polsce jeszcze nie wykonał takiego zabiegu, nie udało się też znaleźć doniesień na ten temat w żadnych liczących się naukowych publikacjach na świecie. Zabieg się powiódł.

Grudzień

* Wojewódzki Szpital Zespolony w Kielcach otrzymał zgodę Ministerstwa Zdrowia na przechowywanie i przeszczepianie nerek od zmarłych dawców. To świetna wiadomość dla pacjentów. Dzięki zgodzie ministerstwa w placówce może zacząć funkcjonować pierwszy w regionie świętokrzyskim ośrodek transplantacji nerek. Szpital czeka jeszcze na ostateczne decyzje Narodowego Funduszu Zdrowia w kwestii finansowania nowej działalności.