Transplantologia

Jaki był rok 2021 w polskiej transplantologii? Przypominamy niektóre ważne wydarzenia

Wątroba

W styczniu w Katedrze i Klinice Chirurgii Ogólnej, Transplantacyjnej i Wątroby Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego kierowanej przez profesora Krzysztofa Zieniewicza przeprowadzono pierwszą w Polsce operację przeszczepu wątroby u chorej zakażonej koronawirusem. 18-latka wymagała pilnego przeszczepu po zatruciu paracetamolem. Na zaledwie kilka godzin przed zabiegiem okazało się, że chora jest zakażona koronawiursem. Zabieg się odbył, niestety  wątroba nie podjęła pracy. Dwa dni później odbył się kolejny przeszczep, tym razem zakończony sukcesem. Nastolatka była gościem Biegu po Nowe Życie.

To nie jedyny sukces warszawskich lekarzy. 30 września w Szpitalu Klinicznym Dzieciątka Jezus UCK WUM wykonano pionierski w Polsce zabieg jednoczasowego przeszczepienia wątroby i trzustki u chorej z mukowiscydozą.

Natomiast dzięki zastosowaniu specjalistycznego przedoperacyjnego protokołu Mayo Clinic można było wykonać przeszczepienie wątroby u pacjentki z rakiem dróg żółciowych. Pierwsza pacjentka, 61- latka, po przygotowaniu z zastosowaniem radio- i chemioterapii według protokołu Mayo Clinic, została poddana transplantacji wątroby. Zabieg odbył się 21 października w Klinice Chirurgii Ogólnej, Transplantacyjnej i Wątroby. Pacjentka w dobrej kondycji została wypisana do domu po trzech tygodniach od zabiegu.

Sukcesem pochwalił się także Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Gdańsku. Wykonano tutaj setne przeszczepienie wątroby. Pacjentem był 39-letni mężczyzna ze schyłkową niewydolnością wątroby w przebiegu choroby autoimmunologicznej PSC – Pierwotne Stwardniające Zapalenie Dróg Żółciowych. Doprowadziło to do przewlekłej niewydolności narządu.

Zdjęcie: UCK Gdańsk

Serce

W 2021 roku najwięcej transplantacji serca wykonano we wrześniu, odbyło się wtedy aż 27 zabiegów. Nie ma jeszcze danych za grudzień, więc ta statystyka może ulec zmianie.  W tym roku zaczął działalność nowy ośrodek przeszczepiający serca. To Uniwersytecki Szpital Kliniczny we Wrocławiu. Pierwszy przeszczep serca na Dolnym Śląsku odbył się 25 lutego. Biorcą serca był 26-letni mężczyzna z rozpoznaniem niewydolności serca w przebiegu wrodzonej kardiomiopatii rozstrzeniowej. Po przejściu COVID-19 doszło u niego do gwałtownego rozwoju choroby i skrajnej niewydolności serca, jedynym ratunkiem była transplantacja. Zabieg się udał.

2021 rok był szczęśliwy także dla dwóch wspaniałych braci. Alan Rogowski urodził się 2 maja 2010 roku, rok później, 2 czerwca 2011 roku na świat przyszedł jego brat Olaf. Chłopcy cieszyli się zdrowiem do września 2019 roku, kiedy to po wizycie lekarskiej z powodu przeziębienia i duszności Alan został skierowany do szpitala. Zdiagnozowano u niego kardiomiopatię rozstrzeniową. Parę dni po przyjęciu do szpitala Alan przeprowadzono profilaktyczne badanie USG serca Olafa. Wynik był przerażający gdyż okazało się, że i on choruje na tą samą chorobę. Lekarze ze Śląskiego Centrum Chorób Serca w Zabrzu ocalili im życie. Najpierw, w marcu tego roku, nowe serce otrzymał Alan. Cztery miesiące później znalazł się dawca także dla Olafa. Chłopcy oraz ich rodzice wzięli udział w Biegu po Nowe Życie.

Pod koniec roku sukcesem pochwalił się zespół Kliniki Kardiochirurgii i Chirurgii Naczyniowej Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego w Gdańsku.  9 grudnia odbyło się tutaj setne przeszczepienie serca. Biorczynią była 57-letnia pacjentka oczekująca na nowe życie od trzech lat. Dawcą była młoda osoba, u której orzeczono śmierć mózgu.

Wykonywano także retransplantacje serca, 20 kwietnia w Krakowskim Szpitalu Specjalistycznym przeszczepiono serce mężczyźnie, który pierwszą transplantację miał 28 lat temu. W Biegu po Nowe Życie wzięła udział legenda polskiej kardiochirurgii, profesor Marian Zembala.

Płuca

Zespół specjalistów z Kliniki Kardiochirurgii i Chirurgii Naczyniowej Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego w Gdańsku przeszczepił w kwietniu płuca 42-letniemu mężczyźnie, który ciężko przeszedł COVID-19. Mężczyzna trafił do UCK 20 lutego, wcześniej był pod opieką zespołu Centralnego Szpitala Klinicznego MSWiA w Warszawie. Stan 42-latka był bardzo poważny, dlatego musiał zostać podłączony do ECMO. Takie operacje wykonywane są także m.in. w Śląskim Centrum Chorób Serca w Zabrzu. Zarówno podczas wiosennej edycji Biegu po Nowe Życie w Wiśle jak i we wrześniu w Wilanowie byli z nami lekarze wykonujący transplantacje płuc, m.in. doktor Maciej Urlik ze Śląskiego Centrum Chorób Serca w Zabrzu.

Nerka

– Potrzebujemy narządów do przeszczepów od żywych dawców – mówił niedawno w rozmowie z PAP prof. Sławomir Nazarewski kierownik Kliniki Chirurgii Ogólnej, Naczyniowej i Transplantacyjnej CSK UCK WUM.

9 grudnia wykonano tutaj bardzo trudny zabieg polegający na usunięciu nerki torbielowatej z wyprzedzającym przeszczepieniem tego narządu od żywego dawcy. Dzięki innowacyjnej procedurze 48-letni mężczyzna uniknął dializ. Zarówno pacjent po przeszczepie, jak i jego brat, który oddał nerkę, czują się bardzo dobrze. Pierwsze w tym roku rodzinne przeszczepienie nerki w WUM odbyło się w szczególnym dniu, bo 6 stycznia, w 55. rocznicę pierwszej w Polsce udanej transplantacji nerki. Dawcą nerki był brat chorego.

Oczywiście, na Biegu po Nowe Życie nie mogłoby zabraknąć lekarzy, którzy na co dzień ratują życie chorych wymagających transplantacji nerki. Był z nami m.in. prof. Zbigniew Włodarczyk, twórca i szef bydgoskiej Kliniki Transplantologii i Chirurgii Ogólnej Szpitala Uniwersyteckiego nr 1, dziekan wydziału lekarskiego Collegium Medicum w Bydgoszczy Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.

Szpik

W Samodzielnym Publicznym Szpitalu Klinicznym im. A. Mielęckiego SUM w Katowicach przeprowadzono pięciotysięczną transplantację szpiku kostnego. Pacjentką była młoda kobieta z województwa warmińsko-mazurskiego. Transplantację allogeniczną od siostry przeprowadzono u niej pod koniec czerwca. Pierwszy przeszczep szpiku wykonano w katowickim ośrodku 26 kwietnia 1991 roku, to była autotransplantacja. W 1997 roku wykonano tu pierwszy w Polsce przeszczep od dawcy niespokrewnionego.

Transplantacja narządów szyi

Zespół chirurgów pod kierunkiem prof. Adama Maciejewskiego, kierownika Kliniki Chirurgii Onkologicznej i Rekonstrukcyjnej gliwickiego oddziału Narodowego Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie – Państwowego Instytutu Badawczego przeprowadził bardzo skomplikowany zabieg transplantacji narządów szyi. Pacjentem był 31-letni Irakijczyk, wykładowca akademicki na uniwersytecie w Bagdadzie. Transplantacja została wykonana 20 listopada, zabieg trwał około 16 godzin. Uczestniczyły w nim dwa zespoły lekarzy, które pracowały równocześnie na dwóch salach operacyjnych. Podczas gdy jeden zajmował się pobieraniem narządów od dawcy, drugi przygotowywał w tym czasie pacjenta do przeszczepu. Gliwiccy chirurdzy przeszczepili Irakijczykowi: krtań, tchawicę, gardło, przełyk, tarczycę, przytarczyce, przednią ścianę szyi, kość gnykową.

Portal Transplantologia.info wspiera Aegon Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie S.A.