Żywy dawca nerki
W związku z oficjalnym stanowiskiem Centrum Organizacyjno-Koordynacyjnego do Spraw Transplantacji „Poltransplant” z dnia 5 maja 2020 Klinika Chirurgii Ogólnej i Transplantacyjnej w Szpitalu Klinicznym Dzieciątka Jezus uruchamia na nowo program przeszczepień nerki od żywego dawcy. Kierownikiem zespołu jest prof. dr hab. med. Roman Danielewicz.
Dawca musi być zdrowy
Klinika prowadzi kwalifikuje dawców oraz biorców nerek. Proces kwalifikacji dawcy składa się z części medycznej, immunologicznej i prawnej. Każda decyzja o akceptacji lub niezaakceptowaniu dawcy podejmowana jest przez zespół złożony z nefrologów, chirurgów, immunologów, radiologów i koordynatora transplantacyjnego. Zdarza się, że zespół podejmuje decyzję o konieczność zasięgnięcia także opinii innych specjalistów.
Dawca musi być osobą zdrową, ale dopuszczalna jest sytuacja, gdy cierpi na łagodną chorobę dobrze kontrolowaną lekami. Z możliwości oddania nerki wykluczają go natomiast: choroby nerek, nowotwory, choroby serca, przewlekła obturacyjna choroba płuc, choroby psychiczne a także choroby ogólnoustrojowe, jak np. cukrzyca.
Wiek potencjalnego dawcy także jest brany pod uwagę, ale ma mniejsze znaczenie, niż stan zdrowia. W warszawskim ośrodku dawca do końca życia objęty jest opieką medyczną, przechodzi regularne badania.
Badania immunologiczne
Kolejny krok to badania immunologiczne. Zarówno dawca, jak i biorca mają oznaczane antygeny zgodności tkankowej (HLA). Biorca ma także badaną obecność ewentualnych przeciwciał przeciwko dawcy (DSA), wykonywana jest próba krzyżowa, zazwyczaj dwukrotnie. To nic innego, jak test na obecność przeciwciał w surowicy biorcy, gotowych do działania przeciwko komórkom dawcy i zniszczenia przeszczepionej nerki.
Dodatni wynik tego testu nie przekreśla szansy dawcy na oddanie nerki – taka para może zostać zgłoszona do programu przeszczepień krzyżowych lub łańcuchowych, w którym pary wymieniają się nerkami.
W przypadku bliskich relacji rodzinnych (rodzeństwo, dzieci, rodzice, dziadkowie, wnuczęta) lub emocjonalnych (małżonkowie, osoba przysposobiona) nie jest wymagana żadna dodatkowa zgoda poza wolą obu stron wyrażoną na piśmie. W przypadku dalszych relacji po uzyskaniu pozytywnej opinii Komisji Etycznej Krajowej Rady Transplantacyjnej konieczne jest uzyskanie zgody sądu rejonowego.
Liderzy w Polsce
Warszawska klinika jest w Polsce liderem w przeszczepianiu nerek od żywych dawców. Pierwsze takie przeszczepienie wykonano tutaj w 1985 roku. Do połowy zeszłego roku wykonano tutaj w sumie 289 pobrań nerek od żywych dawców i 225 przeszczepień biorcom spokrewnionym.
Dr Aleksandra Tomaszek, koordynator transplantacyjny w warszawskim ośrodku prowadzi na Facebooku stronę, na której znaleźć wiele ciekawych informacji: Żywy Dawca Nerki – Twoja decyzja ratuje życie. Koniecznie trzeba także zajrzeć na stronę dawcanerki.org
