Transplantologia

Klinika Kardiochirurgii Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego otrzymała zgodę Ministerstwa Zdrowia na transplantacje serca i płuc u dzieci i dorosłych, wielonarządowe, równoczesne przeszczepienia serca i płuc, serca i wątroby, serca i nerki oraz płatów płuc od dawców żywych.

Przeczytaj także: Sport po przeszczepie.

Dlaczego to tak ważne, by zwiększać liczbę ośrodków w Polsce wykonujących transplantację płuc? Czy pandemia koronawirusa ma istotny wpływ na zwiększenie liczby pacjentów wymagających przeszczepienia? Czy to samo dotyczy serca?

Dr hab. n. med. Bartosz Kubisa (Oddział Torakochirurgii, Klinika Kardiochirurgii, CSK UCK WUM): Szacowało się przed pandemią COVID-19, że zapotrzebowanie na ilość przeszczepień płuc w Polsce to ok. 200/rok. Obecnie w dobie pandemii liczba ta jest znacząco większa.

Istniejące cztery ośrodki przeszczepiające płuca w Polsce wykonują 50-60 zabiegów rocznie. Czyli istnieje potrzeba zwiększenia operacyjności w transplantacji płuc. COVID-19  jest chorobą ogólnoustrojową dotyczącą również serca, więc rzadziej niż w przypadku płuc, ale takie wskazanie do przeszczepienia serca też się pojawia.

Czy w Polsce dotąd wykonywano przeszczepienia płuc od dawców żywych? Jacy pacjenci będą kandydatami do takich zabiegów?

W listopadzie 1996 roku w Szczecinie dokonano pierwszego i jak do tej pory jedynego przeszczepienia płata dolnego dawcy żywego (ojca) w miejsce całego płuca biorcy (syna). Od tamtej pory nie podejmowano takich prób.

Na świecie najczęściej przeszczepienia dolnych płatów od żywych dawcom przeprowadza się w USA i Japonii.

Kandydatami do tych zabiegów będą dzieci oraz dorośli o niskim wzroście, którzy nie mogą doczekać się odpowiednio małej wielkości przeszczepu. Przeszczepienie płuc od dawcy żywego ma tę zaletę, że można dokładnie przebadać dawcę, ustalić dogodny czas przeszczepienia, a czas niedokrwienia przeszczepionego narządu jest bardzo krótki, przez co wyniki kliniczne takiego zabiegu są dużo lepsze.

W jakim wieku są najmłodsi pacjenci, u których wykonano przeszczepienia płuc w Polsce? Jakie były przyczyny konieczności wykonania transplantacji?

– Do tej pory wykonano sporadycznie kilka przeszczepień płuc u nastolatków. Tymczasem  potrzebny jest ośrodek przeszczepiający płuca dzieciom poniżej 140cm wzrostu.

Przeczytaj także: Transplantacja płuc uratowała Beacie życie.

Na świecie najczęstszym wskazaniem do przeszczepień płuc u dzieci była mukowiscydoza oraz idiopatyczne nadciśnienie płucne, choć ilość przeszczepień z tych wskazań ostatnio spada z powodu pojawienia się nowoczesnych leków nadciśnieniowych oraz przyczynowych w mukowiscydozie. Kolejne wskazania u dzieci to śródmiąższowa choroba płuc i wrodzone wady serca.

Na pewno macie pod opieką pacjentów, którzy kwalifikują się do transplantacji płuc lub serca. Z jakimi to schorzeniami osoby, w jakim wieku?

– Jeśli chodzi o płuca i dorosłych, to mamy pacjentów z chorobą śródmiąższową płuc powikłaną przebytym covidem i  chorych z POChP( Przewlekłą Obturacyjną Chorobą Płuc). To są póki co dorośli kandydaci. W przeszczepieniach serca to pacjenci z zaawansowaną niewydolnością serca i nadciśnieniem płucnym w wieku 40-60 lat. U dzieci mamy kandydatów z nadciśnieniem płucnym w przebiegu wrodzonej wady serca.

Kiedy można się spodziewać wykonania pierwszej transplantacji?

– Do przeszczepień serca oraz płuc przygotowujemy się w naszej klinice od września ubiegłego roku, choć profesor Mariusz Kuśmierczyk i ja zajmujemy się przeszczepieniami serca i płuc od kilkunastu lat. Po pokonaniu wszelkich barier organizacyjnych chcielibyśmy przystąpić do tych zabiegów niezwłocznie, a pozostaje jeszcze pozyskanie zgody od Narodowego Funduszu Zdrowia na finansowanie tych zabiegów.