Święto dawców szpiku
Dzień Dawcy Szpiku obchodzony jest 13 października, w miesiącu Świadomości Idei Dawstwa Szpiku. W Polsce obchodzimy to święto od 2002 roku.
28 listopada 1984 roku zespół specjalistów z Centralnego Szpitala Klinicznego Wojskowej Akademii Medycznej, obecnie Wojskowego Instytutu Medycznego, wykonał pierwszy udany przeszczep allogeniczny w Polsce.
Biorczynią była sześcioletnia wtedy Ola Przybylska, cierpiąca na chorobę Diamonda-Blackfana spowodowaną wrodzonym brakiem erytrocytów. Szpik pobrano od młodszej siostry dziewczynki.
Nie zawsze dawcą może zostać ktoś z rodziny, w wielu przypadkach życie chorych ratują dawcy niespokrewnieni. Pierwszy w Polsce przeszczep szpiku od dawcy niespokrewnionego przeprowadził w 1997 roku prof. Jerzy Hołowiecki z Kliniki Hematologii i Transplantacji Szpiku w Katowicach.
Przeszczepienia szpiku w 2021 roku w Polsce
Z danych Centrum Organizacyjno-Koordynacyjnego do Spraw Transplantacji „Poltransplant” wynika, że w 2021 roku w 18 ośrodkach transplantacyjnych w Polsce wykonano łącznie 747 alogenicznych przeszczepień komórek krwiotwórczych: 177 transplantacji (w tym 5 retransplantacji) od dawców rodzinnych i 484 transplantacje (w tym 21 retransplantacji) od dawców niespokrewnionych.
86 chorym przeszczepiono komórki od dawców haploidentycznych (w tym 9 retransplantacji). To przeszczepienia od dawcy zgodnego w połowie pod względem antygenów HLA. Dzięki nowoczesnym metodom leczenia immunosupresyjnego już od kilku lat radykalnie zmniejszyło się ryzyko takiego zabiegu.
Przeszczepiają szpik od 35 lat.
Katowicki szpital na czele
Najwięcej przeszczepień alogenicznych od dawców rodzinnych, niespokrewnionych a także haploidentycznych wykonała Klinika Hematologii i Transplantacji Szpiku w Katowicach, łącznie 132 zabiegi.
W 680 przypadkach przeszczepiono komórki krwiotwórcze pochodzące z krwi obwodowej dawców (rodzinnych, niespokrewnionych i haploidentycznych), co stanowi 91 proc. wszystkich transplantacji od dawców. W ostatnich latach jest to najczęściej pobierany i przeszczepiany materiał. Zabieg wygląda podobnie jak w przypadku oddawani krwi przez dawców. W 67 przypadkach komórki krwiotwórcze pochodziły ze szpiku, co stanowi 9 proc. wszystkich transplantacji.
Dał szansę swojemu genetycznemu bliźniakowi.
W 2021 roku w Polsce wykonano także 1075 autotransplantacji komórek krwiotwórczych krwi obwodowej. Najwięcej autotransplantacji wykonała Klinika Hematoonkologii i Transplantacji Szpiku ŚUM w Katowicach – 178 przeszczepień.
Portal Transplantologia.info wspiera Aegon Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie S.A.
